چکیده: قواعدی بر رفتار انسانها حاکم است که رفتارهای آنها را شکل می‌دهد و مبنای تصمیم‌گیری آنها قرار می‌گیرد. اگر به آن قواعد دست یابیم می‌توانیم رفتار افراد را تحلیل، تبیین و پیش‌بینی کنیم. بسیاری از قواعد که بر رفتار انسانها حاکم است و مبنای تصمیم‌گیری‌شان قرار می‌گیرد، ممکن است مابه آنها دسترسی نداشته باشیم؛ اما بعضی قواعد عمومیت دارد، همگانی است؛ یعنی رفتار همه، یا اکثریت افراد نوع انسان، از این قواعد تبعیت میکند؛ به عبارت دیگر همه افراد انسان‌سازگار عمل میکنند، یعنی هیچ فردی در صورتی که به صدق گزاره‌ای اذعان کند، به صدق نقیضش اذعان نمی‌کند، یا هیچ فردی بر ضد منافع و اهداف خودش عمل نمی‌کند.
سو الی که مطرح می‌شود این است که عقلانیت دینی چیست و با عقلانیت ابزاری چه تفاوتهای دارد؟
به نظر می رسد عقلانیت دینی، عقلانیت مبتنی بر سلامت فطرت و وحی است اما عقلانیت ابزاری عقلانیت مبتنی بر احساسات باطنی یعنی شهوت و غضب میباشد.
)